Bent u fors door de knie gegaan met sporten of heeft u al langer een wankel gevoel van de knie? De kans is groot dat uw voorste kruisband niet meer goed functioneert.

De voorste kruisband zit binnen in de knie en verbindt het bovenbeen met het onderbeen. Deze kruisband zorgt ervoor dat uw onderbeen niet naar voren kan zakken tijdens het buigen.

Meestal is de kruisband gescheurd en is er schade van het kraakbeen of de meniscus ontstaan door verdraaiing van de knie. Een kruisband zelf kan niet goed genezen, wel kan de knie weer tot rust komen. U hoeft dan niet veel last te hebben van de gescheurde kruisband.

Wanneer ga ik naar een orthopeed en wat kan ik verwachten?

Net na het ongeval is de knie dik en daarom lastiger te onderzoeken. Als het erop lijkt dat de kruisband kapot is kan de huisarts, of SEH-arts, u naar de orthopeed verwijzen. Tijdens het onderzoek vraagt de orthopeed u naar het ongeval waarbij de klachten zijn ontstaan en hij wil weten wat voor klachten (symptomen) u op welke momenten had.

De orthopeed vergelijkt de knie met de goede knie van het andere been. Hij kijkt hierbij naar het buigen, strekken en de stabiliteit van de knie. Als uw onderbeen bij het naar voren trekken ten opzichte van het bovenbeen teveel spelling heeft (test van Lachman) werkt de voorste kruisband niet meer goed. Ook wordt het ‘door de knie heen gaan’ nagebootst met de Pivot shift test.

Röntgenfoto en MRI?

Om zeker te zijn dat er geen breuken zijn ontstaan door de verdraaiing van de knie, wordt er een Röntgenfoto gemaakt. Meestal is het lichamelijk onderzoek duidelijk genoeg voor het vaststellen van een afgescheurde kruisband. Een MRI (Magnetic Resonance Imaging) scan kan nuttig zijn voor de bevestiging van de gescheurde voorste kruisband of als de orthopeed bijkomende schade van het kraakbeen, meniscus of andere banden vermoedt. Dit is een uitgebreider onderzoek waarvoor een extra afspraak gemaakt moet worden. Een MRI doet geen pijn en is ongevaarlijk. Wel moet u goed stilliggen zodat er duidelijke beelden gemaakt kunnen worden.

De kruisband is zeker afgescheurd, wat nu?

Net na het ongeval heeft u met name last van pijn en zwelling. Een periode van ijs, pijnstillers en krukken helpen u door deze eerste periode heen. Een brace is niet nodig wanneer de voorste kruisband de enige gescheurde band is.

De uiteindelijke behandeling verschilt van persoon tot persoon. De meeste balsporten en contactsporten vragen veel van de knie, zeker op hoog niveau. En niet iedere knie met een aangedane voorste kruisband is even instabiel. Fysiotherapie gericht op stabiliteit of een operatie waarbij de kruisband nagebouwd wordt (reconstructie) zijn de twee opties waartussen gekozen kan worden. Zo zal een fanatiek jonge voetballer aan het begin van zijn of haar carrière eerder voor een operatie kiezen dan een sporter van middelbare leeftijd die in zijn vrije tijd af en toe wielrent.

Het doel van een operatie is het stabiliseren van de knie. Doordat u niet meer door de knie heen gaat, wordt de kans op nieuw letsel van kraakbeen of de meniscus kleiner. Er is nog geen bewijs dat de operatie op de lange termijn slijtage (artrose) kan voorkomen. Ook als u kiest voor de operatie is het verstandig om voorafgaand een periode van fysiotherapie te doorlopen. Goede bewegelijkheid van de knie is van belang voor een goed resultaat na in de ingreep. Hoe beter u de operatie ingaat, hoe beter uw herstel ook weer zal zijn.

U wordt geopereerd: de praktische zaken op een rij

Aantal afspraken

1. Een afspraak met de anesthesioloog: deze bespreekt uw algehele gezondheid en de verdoving tijdens de operatie. U vult vooraf een vragenlijst in over uw medische voorgeschiedenis. Deze afspraak duurt ongeveer 45 minuten.
2. Een afspraak met de verpleegkundige: deze geeft informatie over de operatie, opname, benodigde hulpmiddelen en eventuele nazorg. De verpleegkundige vult samen met u een verpleegkundige vragenlijst (anamnese) in.
3. Na deze twee afspraken plant de afdeling operatieplanning uw operatiedatum in. De operatiedatum hangt mede af van de wachtlijst van uw orthopeed. De operatieplanner geeft de datum schriftelijk aan u door. Meestal is dit enkele weken voor de operatie.

Twijfel of uw operatie door mag gaan?

Zijn er wijzingen in uw gezondheid of medicijnen? Hebt u wondjes of bent u ziek? Als na de voorbereidende gesprekken uw gezondheid of medicijnen veranderen, wilt u dit dan voor opname doorgeven aan de operatieplanning. Dit geldt ook als u één of meerdere wondjes heeft, ziek bent of een infectie heeft.

Stoppen met roken

Dit is voor alle operaties aan te raden. Het verlaagt de kans op wond- en botgenezingsstoornissen en daarmee ook de kans op een infectie. Het beste effect bereikt u als u twee tot drie maanden voor de ingreep helemaal stopt met roken.

Krukken

Het is raadzaam om ruim (maar maximaal één week) vóór de opname twee elleboogkrukken in huis te halen. Deze kunt u huren of kopen bij een thuiszorgwinkel bij u in de buurt. Dit is nodig omdat u ná de operatie een aantal weken een loophulpmiddel moet gebruiken

Gebruik geen huidlotion of crèmes!

Vanaf de dag vóór de operatie mag u geen huidlotion of crèmes meer gebruiken. Dergelijke huidverzorgingsmiddelen kunnen de kans op infectie tijdens de ingreep vergroten

De dag van de operatie

Op de dag van uw operatie komt u ‘s ochtends naar het Orthopedisch Centrum. U dient zich voor de operatie (‘s ochtends of de avond ervoor) thuis te douchen. U mag geen bodylotion of andere crèmes gebruiken. U komt nuchter (zie voor verdere uitleg de folder Anesthesie) Nadat u op de afdeling bent opgevangen, krijgt u kort een opnamegesprek met een verpleegkundige. Zij geeft u een naambandje om met uw naam en geboortedatum.

Zodra de operatiekamer belt dat u mag komen, begeleidt een service-assistent u naar een omkleedruimte. Hier kunt u zich omkleden in een operatiejas. Ook krijgt u hier ‘antislip’ sokken. Sieraden, bril, lenzen en gebitsprothese moet u uitdoen. Gehoortoestellen kunt u inhouden. Uw kleding en persoonlijke bezittingen worden opgeruimd in een af te sluiten locker. Laat zoveel mogelijk spullen thuis. U gaat lopend naar de voorbereidingskamer (holding) voor de operatie. Hier wordt u ontvangen en voorbereid voor de operatie. U ziet daar uw operateur, de anesthesist en het operatieteam.

De operatie: een voorste kruisband reconstructie

Op de plaats van de gescheurde kruisband spant de orthopeed een band gemaakt van uw eigen weefsel (graft). De meest voorkomende grafts zijn één of twee hamstringpezen aan de binnenzijde van de knie, of een deel van de kniepees.

De ingreep bestaat uit twee delen. Het eerste deel, het oogsten van de graft, gebeurt door middel van een kleine snee. Hierdoor kan er een doof gevoel van de huid ontstaan. Na het maken van twee steekgaatjes volgt een kijkoperatie waarbij er in het bot van het bovenbeen en het onderbeen tunnels worden geboord. In de deze tunnels wordt de nieuwe kruisband strakgetrokken en vastgezet.

De orthopeed kijkt vervolgens de hele knie na. Het kan zijn dat er ook nog een kleine operatie voor de meniscus of het kraakbeen wordt verricht. Tijdens de operatie krijgt u via het infuus medicijnen die de kans op infectie of een nabloeding zo klein mogelijk te maken.

Na de operatie

• Na de operatie wordt u naar de uitslaapkamer gebracht. Hier blijft u één à twee uur, waarna u teruggaat naar de afdeling. U heeft na de operatie een infuus, eventueel een blaaskatheter en eventueel zuurstof via een slangetje.
• Net als tijdens de operatie, controleren we op de verpleegafdeling regelmatig uw bloeddruk, polsslag, ademhaling, temperatuur, urineproductie, wond en de mate van pijn.
• Uw orthopeed komt bij u langs en vertelt hoe de operatie is gegaan. De orthopeed zegt u waar u de eerste tijd op moet letten. De fysiotherapeut vertelt u welke oefeningen u kunt doen.
• Het is goed om na de operatie uw benen in bed regelmatig te bewegen. Meestal kunt u op de operatiedag onder begeleiding al uit bed om even te staan of wat te lopen.
• Als het goed gaat en de fysiotherapeut beoordeelt dat het verantwoord is om naar huis te kunnen gaan is het mogelijk om de dag van de operatie al naar huis te gaan (dagbehandeling)
• Aanspannen en ontspannen van de beenspieren en het bewegen van de enkel is goed om zwelling van het been en de kans op trombose (stolstels in de bloedvaten) te verkleinen.

Plannen ontslag

• In meeste gevallen beperkt de opname zich tot één dag.
• Na de operatie maken we een röntgenfoto van de knie om het operatieresultaat te controleren.
• Voor ontslag controleert de verpleegkundige uw bloeddruk, polsslag, temperatuur, urineproductie, mate van pijn en de wond. Als alles in orde is, worden het infuus en – indien aanwezig – de urinekatheter en het zuurstofslangetje verwijderd.
• De fysiotherapeut komt bij u langs voor begeleiding en instructies.
• U krijgt afspraken mee voor controle op de polikliniek:
  • Twee weken na de operatie bij een arts-assistent en dokters-assistenten.
  • Zes tot acht weken na de operatie bij uw orthopeed.
• Na uw ontslag belt de verpleegkundige u nog enkele keren op om te vragen hoe het met u gaat.

Medicijnen

Pijnstilling

U krijgt vier- tot zesmaal per dag medicijnen tegen de pijn. Neem deze in zodra ze worden gegeven. Bij sommige pijnstillers krijgt u in de ochtend eerst een maagtablet om de maagwand te beschermen. En meestal krijgt u medicatie om de stoelgang te bevorderen.

Antistolling

Na de operatie krijgt u een eerste injectie (Fraxiparine) om trombose te voorkomen. Deze injecties moet u gedurende een aantal weken eenmaal per dag toedienen. De verpleegkundige leert u tijdens de opname hoe u zichzelf kunt injecteren. Afhankelijk van uw eigen thuismedicatie kan dit afwijken.

Misselijkheid

Bent u misselijk? Vertel het de verpleegkundige. U kunt hier medicijnen voor krijgen.

Mogelijke complicaties

Ondanks de voorzorgen blijft een kleine kans op de volgende complicaties bestaan:

• Nabloeding (hematoom), meestal in de eerste 24 uur
• Trombose
• Wondinfectie
• Vaat- en zenuwbeschadiging
• Stijfheid

Aandachtspunten na ontslag

Bij (toename van) wondlekkage, forse zwelling, hevige pijn, een aanhoudend kloppend gevoel, tintelingen in de voet/tenen of koorts (boven 38,5 ºC), neemt u contact op met:

• Tijdens kantooruren: de poliverpleegkundige van het Orthopedisch Centrum, telefoonnummer 079-206 5582.
• Buiten kantooruren kunt u contact opnemen met de afdeling, telefoonnummer 079-206 5600.
• Algemeen nummer van het Reinier Haga Orthopedisch Centrum: 079-206 5500

Vragen?

Heeft u na het lezen van bovenstaande informatie nog vragen? Dan kunt u contact opnemen met de poli verpleegkundige. Telefoonnummer: 079-206 5582.